Als gynaecoloog in opleiding komt u veel in aanraking met jonge zwangerschapscomplicaties bij patiënten. Hoe moet u als beginnend gynaecoloog handelen bij een miskraam, extra-uteriene graviditeit en hyperemesis gravidarum, of complicaties na een zwangerschapsafbreking? In deze cursus bespreken we veelvoorkomende praktijkvoorbeelden, waardoor u leert hoe met deze situaties om te gaan.
Tijdens deze eendaagse cursus krijgt u de meest actuele kennis over jonge zwangerschapscomplicaties.Het programma is afgestemd op de behoeften van eerste en tweedejaars AIOS gynaecologie en verloskunde.Bent u werkzaam als verloskundig arts, of als IVF/fertiliteits arts? Dan kunt u ook aan het programma deelnemen.
Zwangerschapscomplicatie
Bij jonge zwangerschapscomplicaties is vaak laagcomplexe zorg nodig, maar in sommige situaties is ook speciale expertise vereist. Tijdens de cursus gaat u daarom uitgebreid in op het beleid bij veelvoorkomende zwangerschapscomplicaties. Ook spelen communicatieve vaardigheden voor het voeren van slecht nieuws gesprekken en het bieden van emotionele ondersteuning bij patiënten met zwangerschapscomplicaties een grote rol.
Hoewel de evidence van effectiviteit van acetylsalicylzuur en/of LMWH bij APS niet van hoge kwaliteit is, wordt in nationale en internationale richtlijnen gesuggereerd deze medicatie voor te schrijven. In afwezigheid van bewijs dat LMWH bij vrouwen met erfelijke trombofilie en zwangerschapscomplicaties de kans op een succesvolle zwangerschap verbetert wordt behandeling afgeraden, tenzij in de context van een klinische trial. Inmiddels is er overtuigend bewijs dat acetylsalicylzuur en/of LMWH bij vrouwen met onverklaarde miskramen géén effect heeft op de uitkomst van een volgende zwangerschap, maar wel bijwerkingen geeft (De Jong, 2014).
Alle vormen van zwangerschapscomplicaties kunnen voor, tijdens of na de bevalling ontstaan. Behandeling van elke vorm van pre-eclampsie, HELLP syndroom en eclampsie hoort in een ziekenhuis thuis. De behandeling zal verschillen per aandoening en situatie maar bestaat over het algemeen uit bloeddrukverlagende medicatie, magnesiumsulfaat, longrijpingsmedicatie voor het ongeboren kind en een bevalling.
Doordat het leven van moeder en kind bij de genoemde zwangerschapscomplicaties op het spel staan, worden de kinderen of eerder geboren of eerder gehaald middels een keizersnede. Ze zijn dan nog niet voldragen.
Vrouwen met een te hoog gewicht aan het begin van de zwangerschap hebben meer risico op zwangerschapscomplicaties, zoals zwangerschapsvergiftiging, vroeggeboorte en een hoog geboortegewicht bij het pasgeboren kind.
Een te hoge bloeddruk kan voor verschillende complicaties zorgen tijdens je zwangerschap, bevalling en zelfs de periode daarna. De naam zwangerschapsvergiftiging wordt in de volksmond nog wel gebruikt als het gaat om ernstige zwangerschapscomplicaties, maar deze term wordt in medische vaktaal niet meer gebruikt. Vroeger werd er gesproken van zwangerschapsvergiftiging, omdat werd gedacht dat de klachten kwamen door toxine (gif) in het bloed. Inmiddels is bekend dat een hoge bloeddruk de oorzaak is. Daarom wordt er in de medische wereld nu gesproken over zwangerschapshypertensie.
In het boek vertellen zes krachtige, succesvolle vrouwen hun persoonlijke verhaal. Verhalen over pijn, twijfels, maar ook over hervonden kracht en levenslust. Ook journalist en tv-presentator Eva Jinek vertelt openhartig over haar zwangerschap en de problemen die ze daarbij ervaren heeft. Rianne Letschert schreef het voorwoord van Queen of Hearts en onderstreept hoe belangrijk het is voor werkgevers om oog te hebben voor de problematiek van zwangerschapscomplicaties.
In 10% van de zwangerschappen ontwikkelt de vrouw serieuze complicaties met gevaar voor moeder en kind. In Nederland zijn dat 17.000 vrouwen per jaar. Wordt er op tijd ingegrepen, dan loopt het gelukkig vaak goed af. Helaas eindigt de impact van zwangerschapscomplicaties niet na de bevalling. Zo leidt zwangerschapsvergiftiging zelfs tot een acht keer zo groot risico op een hersen- of hartinfarct.
Een groot probleem in de preventie van cardiovasculaire aandoeningen is de vroegtijdige identificatie van personen die een risico lopen, dat wil zeggen vroeg genoeg om hen te kunnen laten profiteren van interventies. Bovengenoemde zwangerschapscomplicaties bieden een unieke kans om vrouwen met een verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen op relatief jonge leeftijd op te sporen. Toepassing van de huidige kennis zou kunnen leiden tot de opsporing en behandeling van reeds manifeste hypertensie en diabetes mellitus type 2. Hier ligt een gezamenlijke taak voor de gynaecoloog, de huisarts en de internist, waarbij een goede onderlinge afstemming van belang is.
Voor de toekomst zou kunnen worden gestreefd naar een uitgebreidere screening en naar interventies op maat bij alle vrouwen met een fenotype dat predisponeert tot de in dit artikel genoemde zwangerschapscomplicaties en die later in het leven leiden tot cardiovasculaire en metabole ziekten. Er zijn echter nog wel een aantal onduidelijkheden. Veel van de thans bekende gegevens zijn afkomstig uit betrekkelijk kleine studies met weinig onderzoeksuitkomsten en met een korte follow-up. Er is derhalve behoefte aan grotere studies met een langere follow-up, een goede controlegroep en aandacht voor zowel de klassieke als de nieuwe prognostische factoren voor cardiovasculaire ziekten. Dergelijke studies dienen zich ook te richten op de veranderingen van deze prognostische factoren tijdens, maar vooral ook na de zwangerschap. Het is bijvoorbeeld niet zeker of de waargenomen kenmerken van het metabool syndroom enige maanden na een gecompliceerde zwangerschap niet slechts een voorbijgaand gevolg van de zwangerschap zijn of kenmerken van een blijvend fenotype. Verder zouden er nieuwe interventiestrategieën moeten worden ontwikkeld, gericht op deze groep relatief jonge vrouwen. Hierbij valt te denken aan (combinaties van) medicamenteuze interventies en leefstijlaanpassingen. Uiteindelijk dienen de implementatie en effectiviteit van dergelijke interventiestrategieën onderzocht te worden.
In het proefschrift van Karst Heida gaat het over de oorzaken, gevolgen en klinische implicaties van verschillende zwangerschapscomplicaties in relatie tot hart- en vaatziekten. Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in Nederland en worden vaak minder tijdig herkend dan bij mannen.
De conclusie van het proefschrift is dat vrouwen met een zwangerschapscomplicatie, in het bijzonder preeclampsie, een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten op latere leeftijd. Om dit beter te voorkomen bij vrouwen is het met name belangrijk om erachter te komen welke vrouwen met preeclampsie daadwerkelijk een verhoogd risico hebben en welke niet, wat kan leiden tot op maat gerichte zorg.
Binnen onze lotgenotengroepen voor vrouwen met hart- en vaatziekten viel ons op dat relatief veel vrouwen vertelden dat ze tijdens hun zwangerschap last hadden gehad van hoge bloeddruk, zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie/Hellp-syndroom), zwangerschapsdiabetes of andere complicaties. Als VrouwenHart redactie zijn we daarom op zoek gegaan naar meer informatie over de relatie tussen zwangerschapscomplicaties en hart- en vaatziekten. En we ontdekten dat er binnen ZonMw verschillende onderzoeken op dit gebied worden gefinancierd. In het project Hart voor Vrouwen in Den Haag (onderdeel van Haagse Vaten) worden vrouwen in de regio Den Haag gevolgd die tijdens hun zwangerschap hoge bloeddruk, zwangerschapsvergiftiging of zwangerschapsdiabetes hebben gehad. Voor deze vrouwen wordt een zorg- en preventie-aanbod ontwikkeld. Een ander project is de FUPEC-poli van het Erasmus MC. In deze polikliniek wordt zorg geboden aan vrouwen die tijdens hun zwangerschap een ernstige vorm van pre-eclampsie hebben gehad (Follow-up pre-eclampsie). ZonMw stelde ons in de gelegenheid om een interview te doen met de projectleiders van deze projecten. Namens VrouwenHart sprak Annemiek Hutten met dr. Hedwig Vos (Hart voor Vrouwen in Den Haag/Haagse Vaten) en dr. Jeanine Roeters van Lennep (FUPEC). Het interview kunt u hieronder bekijken:
In de zinkgroepen kwamen tijdens het tweede en derde trimester minder zwangerschapscomplicaties voor. Het gemiddelde geboortegewicht verschilde niet bij de drie groepen. In de groep die naast zink ook extra vitaminen nam, werd geen extra effect gemeten op deze parameters.
Het onderzoek van Queen of Hearts loopt nog, maar de eerste resultaten wijzen er inderdaad op dat het placenta-onderzoek bij vrouwen met zwangerschapscomplicaties kan werken. Inmiddels heeft Ghossein de studie uitgebreid met cognitief onderzoek bij vrouwen die complicaties hebben gehad.
Een loslatende placenta is een uitzonderlijke maar ernstige zwangerschapscomplicatie met een vaak onbekende oorzaak. Daarbij laat de moederkoek volledig of gedeeltelijk los van de binnenwand van de baarmoeder. Het kan de zuurstoftoevoer van de baby verminderen of volledig afsluiten en ernstig bloedverlies bij de moeder veroorzaken. Dat kan fataal aflopen voor de baby. "De kans op een slechte afloop is groot, zeker als het een acute loslating is die thuis gebeurt", aldus dr. Dehaene.
Krijg je complicaties tijdens je zwangerschap? Dan is dat bij vrijwel alle reis- en annuleringsverzekeraars een geldige reden om te annuleren. Behalve bij de Aegon Basis-polis en de Allianz Direct Basis-polis. Bij deze polissen zijn zwangerschapscomplicaties geen geldige annuleringsreden.
De klachten die voorkomen bij vrouwen met het HELLP syndromen lijken in eerste instantie vaak op een virus of een gewone griep. Zo heeft de vrouw vaak last van hoofdpijn, pijn in de bovenbuik, een grieperig gevoel en sterretjes zien. De bovenbuikpijn en hoofdpijn zijn vaak echter anders dan gewone buikpijn of hoofdpijn. De meeste vrouwen met het ziektebeeld hebben namelijk last van een soort bandgevoel. De klachten in de bovenbuik zijn namelijk een gevolg van de verstoorde leverfunctie en de hoofdpijn ontstaat door vochtophopingen in het hoofd. Verder zijn er ook een aantal symptomen die kenmerkend zijn voor het HELLP syndroom, waardoor je zeker weet dat je met deze aandoening te maken hebt. Je kunt bij de meeste vrouwen vochtophopingen (of zogenaamde oedemen) waarnemen op de handen, de voeten en in het gelaat. Ook is de bloeddruk bij vrouwen met deze zwangerschapscomplicatie verhoofd en in de meeste gevallen is er sprake van eiwitten in de urine. Pre-eclampsie Het kan voorkomen dat het HELLP syndroom zomaar uit het niets ontstaan, maar bij een aantal vrouwen gaat hier eerst pre-eclampsie aan vooraf. Dit is een zwangerschapscomplicatie die te herkennen is aan de verhoogde bloeddruk en eiwitten in de urine. Het verschil met het HELLP syndroom is dat er bij dit ziektebeeld geen sprake is van stollingsproblemen en afbraak van rode bloedcellen. Deze twee symptomen kunnen echter wel later ontstaan en vanaf dat moment spreken we van het HELLP syndroom. 2ff7e9595c
Commenti